โรคแอนแทรกซ์ (Anthrax) รู้เท่าทันโรคติดเชื้อร้ายแรงจากสัตว์สู่คน

สถาบันโรคผิวหนัง กรมการแพทย์ ชี้โรคแอนแทรกซ์ (Anthrax) เป็นโรคติดเชื้อแบคทีเรียชนิดรุนแรงที่สามารถพบได้ในสัตว์กินพืช เช่น วัว ควาย แพะ แกะ และสามารถแพร่สู่คนได้หากมีการสัมผัสโดยตรงกับสัตว์หรือผลิตภัณฑ์จากสัตว์ โรคนี้แม้จะพบไม่บ่อย แต่หากติดเชื้อแล้วและไม่ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงทีอาจถึงขั้นเสียชีวิตได้ จึงควรมีความรู้เท่าทันเพื่อป้องกันและดูแลตนเองอย่างเหมาะสม

นายแพทย์สกานต์ บุนนาค รองอธิบดีกรมการแพทย์ กล่าวว่า เชื้อที่ก่อให้เกิดโรคแอนแทรกซ์คือ Bacillus anthracis ซึ่งเป็นแบคทีเรียแกรมบวกชนิดสร้างสปอร์ สปอร์เหล่านี้สามารถอยู่ในสิ่งแวดล้อมได้นานหลายปี และสามารถทนต่อความร้อน ความแห้ง และสารเคมีได้ดี เมื่อสปอร์ของเชื้อเข้าสู่ร่างกาย ไม่ว่าจะทางผิวหนัง ทางเดินหายใจ หรือทางเดินอาหาร จะเปลี่ยนสภาพเป็นเชื้อแบคทีเรียที่มีชีวิต และปล่อยสารพิษ (toxin) ที่ทำลายเซลล์และเนื้อเยื่อรอบข้าง ทำให้เกิดอาการอักเสบ รุนแรง และอาจลุกลามถึงระบบไหลเวียนโลหิตและอวัยวะสำคัญต่างๆ หากพบอาการผิดปกติ เช่น ผื่นแผลดำ ไข้ หายใจลำบาก หรือปวดท้องรุนแรง ภายหลังจากสัมผัสสัตว์หรือเนื้อสัตว์ ควรรีบพบแพทย์ทันที อย่าอย่าละเลยอาการผิดปกติหรือซื้อยารับประทานเองโดยไม่ปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ

นายแพทย์วีรวัต อุครานันท์ ผู้อำนวยการสถาบันโรคผิวหนัง กล่าวว่า สำหรับการติดต่อสู่มนุษย์ สามารถเกิดขึ้นได้     3 ทางหลัก ได้แก่ 1. ทางผิวหนัง จากการสัมผัสกับสัตว์ติดเชื้อหรือผลิตภัณฑ์จากสัตว์ เช่น หนัง ขน เขา หรือเนื้อ 2. ทางเดินหายใจ จากการสูดละอองฝุ่นที่มีสปอร์ของเชื้อ 3. ทางเดินอาหาร จากการกินเนื้อสัตว์ติดเชื้อที่ปรุงไม่สุก ลักษณะผื่นมีอาการเริ่มต้นด้วยตุ่มแดง จากนั้นกลายเป็นตุ่มพองที่มีของเหลวใส ต่อมาจะกลายเป็นแผลตรงกลางมีสะเก็ดสีดำ (black eschar) โดยรอบจะบวมแดง อาจเจ็บหรือไม่เจ็บก็ได้ มักพบที่มือ แขน หรือใบหน้า โดยแพทย์จะวินิจฉัยจากประวัติสัมผัสสัตว์หรือผลิตภัณฑ์สัตว์ ร่วมกับตรวจร่างกาย และตรวจทางห้องปฏิบัติการ เช่น การเพาะเชื้อ การย้อมสีแกรม หรือการตรวจ DNA ด้วยวิธี PCR

นายแพทย์สุตศรัญย์ พรึงลำภู นายแพทย์ชำนาญการพิเศษ สถาบันโรคผิวหนัง กล่าวเพิ่มเติมว่า อาการของโรคในระบบต่างๆ ของร่างกาย นอกจากผิวหนัง โรคแอนแทรกซ์ยังส่งผลต่อระบบอื่นๆ ได้แก่ ระบบทางเดินหายใจ: เริ่มจากไข้ ไอ เหนื่อย และลุกลามเป็นหายใจลำบากหรือช็อก ระบบทางเดินอาหาร: คลื่นไส้ อาเจียน ปวดท้อง ถ่ายเป็นเลือด อาจลุกลามถึงลำไส้ทะลุ ระบบโลหิต: เชื้อเข้าสู่กระแสเลือด ทำให้เกิดภาวะโลหิตเป็นพิษร้ายแรงถึงขั้นเสียชีวิตได้ หากผู้ป่วยได้รับการวินิจฉัยในระยะเริ่มต้น จะสามารถรักษาได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยแพทย์จะให้ยาปฏิชีวนะ เช่น เพนิซิลลิน (Penicillin) ซิโปรฟลอกซาซิน (Ciprofloxacin) หรือโดซีไซคลิน (Doxycycline) ซึ่งต้องเริ่มให้เร็วที่สุด โดยเฉพาะในผู้ที่มีการติดเชื้อทางเดินหายใจหรือโลหิต เพื่อป้องกันการเสียชีวิต การป้องกัน ควรหลีกเลี่ยงการสัมผัสสัตว์ที่ป่วยหรือตายโดยไม่ทราบสาเหตุ, สวมอุปกรณ์ป้องกันเมื่อทำงานเกี่ยวกับสัตว์ และรับประทานเนื้อสัตว์ที่ปรุงสุกเสมอ

*****************************************

#กรมการแพทย์ #สถาบันโรคผิวหนัง #โรคแอนแทรกซ์

#ทำดีที่สุดเพื่อทุกชีวิต #สถาบันโรคผิวหนังที่ชาวไทยไว้วางใจและภาคภูมิใจ

-ขอขอบคุณ-

7 พฤษภาคม 2568