ไทยชู “การเข้าถึงยา–วัคซีนตัวใหม่และภัยแอลกอฮอล์” เป็นประเด็นความปลอดภัยของสังคมโลก

รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุขไทย เสนอที่ประชุมระดับนโยบายโลก ให้ความสำคัญเรื่องการเข้าถึงยาที่จำเป็นต่อชีวิต การเข้าถึงวัคซีนป้องกันโรคไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ใหม่ และการลดการบาดเจ็บและการป่วยจากพิษของน้ำเมา เป็นประเด็นสำคัญของการสร้างความปลอดภัยทางสุขภาพของสังคมโลก นายแพทย์มงคล ณ สงขลา รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข ให้สัมภาษณ์ว่า ในการประชุมสมัชชาอนามัยโลกครั้งที่ 60 ที่นครเจนีวา ประเทศสวิสเซอร์แลนด์ กระทรวงสาธารณสุขไทยได้กล่าวสุนทรพจน์ในที่ประชุมสมัชชา 193 ประเทศทั่วโลก ซึ่งประเด็นที่องค์การอนามัยโลกมุ่งเน้นให้ผู้นำด้านสุขภาพจากทุกประเทศร่วมแสดงความคิดเห็นคือ เรื่องของการสร้างระบบความปลอดภัยต่อสุขภาพนานาชาติ ประเทศไทยได้เสนอมุมมอง 3 เรื่องใหญ่ ได้แก่ การเข้าถึงยาจำเป็นของประชาชนที่มีฐานะยากจนเมื่อเจ็บป่วย การเข้าถึงวัคซีนป้องกันโรค โดยเฉพาะโรคไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ใหม่ที่จะเป็นภัยวิกฤติทั่วโลก ในศตวรรษที่ 21 และการควบคุมการบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ซึ่งกำลังส่งผลกระทบต่อสุขภาพรุนแรงขึ้นเรื่อยๆ นายแพทย์มงคลกล่าวว่า ประเด็นเรื่องยาจัดเป็นความจำเป็นของประชาชนที่เจ็บป่วย โดยเฉพาะโรคเรื้อรังที่เป็นแล้วไม่มีโอกาสหายขาด เช่น โรคเอดส์ คาดว่ามีหลายประเทศทั่วโลกประสบปัญหาเดียวกับประเทศไทย คือไม่สามารถจัดหายาต้านไวรัสตามความจำเป็นให้แก้ผู้ติดเชื้อได้ครอบคลุม โดยสามารถดำเนินการได้ประมาณ 1 ใน 3 ของผู้ป่วย ทำให้งบประมาณต้องใช้เพื่อรักษาโรคติดเชื้อฉวยโอกาสเพิ่มขึ้น เนื่องจากยาต้านไวรัสมีราคาแพง และคาดว่ามีผู้ติดเชื้อเอดส์ทั่วโลกที่ต้องใช้ยาสูตรดื้อยา พบปัญหานี้เช่นเดียวกันกับผู้ติดเชื้อไทยไม่ต่ำกว่า 1 ล้านคน ฉะนั้นเมื่อเราคำนึงถึงชีวิตและสวัสดิการที่รัฐพึงจัดให้ประชาชนไทย จึงใช้ข้อยืดหยุ่นที่ระบุตามข้อตกลงทางการค้า หรือทริปส์ ซึ่งไทยยังคงเชื่อมั่นในมาตรการการเจรจาต่อรองเป็นหลัก เพื่อหาทางออกที่ดีที่สุดในการแก้ปัญหา แต่ยาที่มีสิทธิบัตรก็ยังคงมีราคาสูงกว่ายาที่มีชื่อสามัญ ทำให้ไม่สามารถจัดซื้อให้ประชาชนกลุ่มใหญ่ได้ จึงต้องใช้วิธีการทำซีแอล เพื่อให้ผู้ป่วยได้เข้าถึงยาจำเป็นในราคาที่สามารถจัดหาได้เพื่อรักษาชีวิต นายแพทย์มงคล กล่าวต่อว่า ในการทำซีแอลของประเทศไทย น่าจะเป็นแนวการดำเนินการในกลุ่มประเทศกำลังพัฒนาและองค์กรระหว่างประเทศ เพื่อช่วยเหลือประชาชนที่เจ็บป่วยและมีฐานะยากจน ไม่สามารถเข้าถึงยาที่จำเป็นได้ จึงอยากให้ที่ประชุมได้หาความเข้าใจร่วมกัน ในสถานการณ์ความจำเป็นของประเทศที่มีสถานะทางเศรษฐกิจใกล้เคียงกับประเทศไทย และให้ที่ประชุมระดับโลกร่วมหาทางออก ในการช่วยประชาชนที่มีรายได้น้อย โดยใช้ประเด็นของไทยเป็นฐานการศึกษาวิจัยการตลาดในประเทศกำลังพัฒนา เพื่อให้ได้ยุทธวิธีที่เหมาะสมในการทำการตลาดกับประเทศยากจนและประเทศร่ำรวย เพื่อเกิดประโยชน์ทุกฝ่าย สำหรับการแก้ปัญหาการระบาดของโรคไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ใหม่ ที่จะต้องพัฒนาวัคซีนใหม่ที่ทำมาจากเชื้อไวรัสไข้หวัดนกที่เกิดขึ้นในแต่ละประเทศและภูมิภาค ซึ่งมีองค์การอนามัยโลกเป็นศูนย์ประสานหลักในการผลิตวัคซีน ประเด็นนี้ประเทศไทยได้เสนอให้ที่ประชุมคำนึงถึงความกระจ่าง ระหว่างการแบ่งปันวัคซีนกับผลประโยชน์ที่เกิดขึ้น ซึ่งไทยสนับสนุนให้ใช้หลักการความเท่าเทียมของผลประโยชน์ที่ได้จากการแบ่งปันเชื้อไวรัส เพราะวัคซีนจะเป็นเครื่องมือและเป็นความหวังสำคัญของทุกประเทศ เพื่อใช้ป้องกันควบคุมโรคควบคู่กับมาตรการอื่นๆ หากสามารถหยุดการแพร่ระบาดได้รวดเร็วเท่าใด ก็จะสร้างความปลอดภัยให้ชาวโลกมากเท่านั้น ซึ่งขณะนี้มีบางประเทศประสบปัญหาขาดแคลนบุคลากรสาธารณสุขที่มีความเชี่ยวชาญ และขาดแคลนเทคโนโลยีอื่นๆ -2- นอกจากนี้ นายแพทย์มงคลยังได้กล่าวถึงประเด็นที่ประเทศทั่วโลก ควรให้ความสำคัญมากขึ้น คือปัญหาการบาดเจ็บและการเจ็บป่วยที่เกิดจากการบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ซึ่งกำลังทวีความรุนแรงขึ้นอย่างรวดเร็วในประเทศกำลังพัฒนา จึงอยากให้ที่ประชุมได้ระดมสมองแก้ไขปัญหานี้ร่วมกันด้วย ซึ่งประเด็นนี้มีผู้นำหลายประเทศเสนอให้ใช้แนวทางแก้ปัญหาเดียวกับบุหรี่ ทั้งนี้หลังจากที่นายแพทย์มงคลกล่าวจบ ผู้นำหลายประเทศได้แสดงความยินดีและสนับสนุนความคิดของประเทศไทย