สสอ.อุบลรัตน์ จ.ขอนแก่น พร้อมด้วย รพ.อุบลรัตน์ และเครือข่าย รพ.สต.ในพื้นที่ทุกแห่ง จัดประชุมพัฒนาศักยภาพ อสม.ห่างไกลโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (NCDs)

เมื่อวันที่ 31 มกราคม 2568 ผู้สื่อข่าวรายงานว่า นายอาคม ปัญญาแก้ว สาธารณสุขอำเภออุบลรัตน์ จังหวัดขอนแก่น เป็นประธานเปิดการประชุมเชิงปฏิบัติการพัฒนาศักยภาพครู ข (อสม. NCDs)  ในการส่งเสริมสุขภาพประชาชน ห่างไกลโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (NCDs) อำเภออุบลรัตน์ จังหวัดขอนแก่น ปีงบประมาณ 2568 โดยมีผู้เข้าร่วมประชุมเป็นผู้รับผิดชอบงานสุขภาพภาคประชาชน จากสำนักงานสาธารณสุขอำเภออุบลรัตน์  โรงพยาบาลอุบลรัตน์  โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล(รพ.สต.) ทุกแห่งในเขตพื้นที่ และแกนนำ อสม.อำเภออุบลรัตน์ จำนวน 70 คน  ณ ห้องประชุมสำนักงานสาธารณสุขอำเภออุบลรัตน์

นายอาคม ปัญญาแก้ว สาธารณสุขอำเภออุบลรัตน์ กล่าวว่า โรคไม่ติดต่อเรื้อรัง หรือกลุ่มโรค NCDs (Non-communicable diseases) เป็นกลุ่มโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง คือ ไม่ได้เกิดจากเชื้อโรคและไม่สามารถแพร่กระจายจากคนสู่คนได้ แต่เป็นโรคที่เกิดจากนิสัยหรือพฤติกรรมการดำเนินชีวิตอย่างไม่ระมัดระวัง นานวันเข้าสะสมไปเรื่อย ๆ ก็จะส่งผลต่อการเกิดโรคไม่ติดต่อเรื้อรังแบบไม่รู้ตัวได้ หากไม่ได้รับการดูแลรักษาอย่างถูกต้องและทันเวลา ซึ่งส่งผลกระทบอย่างมากต่อการดำเนินชีวิตของผู้ป่วย และคนรอบข้าง โรคไม่ติดต่อเรื้อรัง หรือกลุ่มโรค NCDs ประกอบด้วย 1) โรคเบาหวาน 2) โรคความดันโลหิตสูง 3) โรคไขมันในเลือดสูง 4) โรคอ้วน ลงพุง 5) โรคหัวใจและหลอดเลือด 6) โรคถุงลมโป่งพอง และ 7) โรคมะเร็ง ซึ่งพฤติกรรมเสี่ยงต่อโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง หรือกลุ่มโรค NCDs ได้แก่ 1) การรับประทานอาหาร รสจัด เช่น หวานจัด มันจัด เค็มจัด อาหารปิ้งย่าง 2) ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ 3) สูบบุหรี่ 4) ไม่ออกกำลังกาย 5) นอนดึก และ 6) ความเครียด

ผู้ที่มีพฤติกรรมการดำเนินชีวิตเช่นนี้ จึงมีความเสี่ยงที่จะเป็นโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง หรือกลุ่มโรค NCDs ได้มากกว่าคนอื่นๆ กลุ่มโรค NCDs สามารถป้องกันได้ โดยการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ชีวิต หันมาดูแลสุขภาพร่างกาย รับประทานอาหารให้ครบ 5 หมู่ ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ พักผ่อนให้เพียงพอ หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่ และเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ควบคุมน้ำหนักตัว และตรวจสุขภาพเป็นประจำ
อาหารทุกชนิดที่เรารับประทานมีผลต่อระดับน้ำตาลในเลือด โดยเฉพาะอาหารที่เป็นแหล่งของคาร์โบไฮเดรต ซึ่งได้แก่ น้ำตาล ลูกอม น้ำอัดลม คุกกี้ เค้ก ข้าว แป้ง ผัก ผลไม้ และนม ถ้าบริโภคมากเกินไปจะทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดสูง แต่ถ้าน้อยเกินไปก็อาจทำให้มีอาการจากระดับน้ำตาลในเลือดต่ำได้ ทั้งนี้ “การนับคาร์โบไฮเดรต(Carbohydrate counting)” หรือ “การนับคาร์บ” เป็นเครื่องมืออย่างหนึ่งที่ช่วยทำให้ผู้ป่วยหรือประชาชนสามารถวางแผนการกิน เพื่อจัดการน้ำตาลในเลือดให้อยู่ในช่วงเป้าหมายได้

กระทรวงสาธารณสุขมีนโยบายในการขอความร่วมมือ อสม. เคาะประตูบ้านสนับสนุนความรู้ประชาชนให้ประชาชนมีการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ เพื่อให้ห่างไกลโรค NCDs ด้วยการวางแผนรับประทานอาหารประเภทแป้ง หรือคาร์โบไฮเดรต ในชื่อกิจกรรม “อสม. ชวนนับคาร์บ” โดยตั้งเป้าหมายให้ อสม. มีความรู้ ความเข้าใจ สามารถคำนวณปริมาณคาร์บที่ควรรับประทานในแต่ละวัน และสามารถถ่ายทอดความรู้ที่ได้สู่ชุมชน 

ในการประชุมในครั้งนี้ ครูฝึกอบรม อสม. หรือ ครู ก. เป็นกิจกรรมถ่ายทอดส่งต่อองค์ความรู้และทักษะในการป้องกันโรค NCDs ให้กับ อสม.ในพื้นที่ ซึ่งถือเป็นกลไกสำคัญที่จะนำไปสู่ความสำเร็จ ในการส่งเสริมสุขภาพประชาชน ห่างไกลโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (NCDs) อำเภออุบลรัตน์ต่อไป โดยมีหัวข้อในการประชุมในครั้งนี้ ได้แก่ การมอบนโยบาย NCDs ดีได้ด้วยกลไก อสม. การออกกำลังกายเต้นแอโรบิคด้วยเพลง Long Life Thai Fit บทบาทและหน้าที่ของ อสม.ในการดูแลสุขภาพประชาชนห่างไกล ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง โภชนาการและหลักการให้คำแนะนำด้านโภชนาการที่เหมาะสม การนับคาร์บและการใช้แอปพลิเคชั่น สมาร์ท อสม.