"คอลลาเจน" เลือกใช้ให้ถูกวิธี
ดร.นพ.เวสารัช เวสสโกวิท แพทย์ผู้เชี่ยวชาญโรคผิวหนัง สถาบันโรคผิวหนัง และคณะกรรมการอำนวยการ สมาคมแพทย์ผิวหนังแห่งประเทศไทย กล่าวถึงการรับประทานคอลลาเจน ว่า คอลลาเจน เป็นโปรตีนชนิดหนึ่ง พบมากที่เนื้อเยื่อเกี่ยวพัน เช่น เส้นเอ็น หลอดเลือด เป็นส่วนประกอบถึงร้อยละ 75 ของผิวหนัง มีหน้าที่ให้ความแข็งแรงและยืดหยุ่นกับอวัยวะ
โครงสร้างของคอลลาเจนมีลักษณะเป็นพันเกลียว 3 สาย แล้วพันทับกันอีกหลาย ๆ ชั้น ในส่วนไฮโดรไลซ์ คอลลาเจน (Hydrolysed collagen) จะเป็นคอลลาเจนที่ผ่านกระบวนการย่อยบางส่วน มีหลาย ๆ ชื่อ เช่น เจลาติน (collagen hydrolysate) คอลลาเจนเป็ปไทด์ เป็นต้น
รูปแบบของกระบวนการผลิตคอลลาเจน โดยทั่วไปจะใช้กรรมวิธีนำเอาหนังสัตว์มาแช่ในน้ำปูนประมาณ 3 เดือน ล้างเอาปูนออกด้วยน้ำ ทำการต้ม ทำให้แห้งแล้วบด
ปัจจุบันมีการโฆษณาตามสื่อว่า การดื่มหรือรับประทาน คอลลาเจนที่ผ่านกระบวนการย่อยบางส่วนแล้ว (collagen hydrolysate) จะสามารถดูดซึมเข้าไปในร่างกายโดยไม่ผ่านกระบวนการย่อยในทางเดินอาหารอีก แล้วเข้าไปเสริมสร้างคอลลาเจนที่ผิวหนัง
แต่จากการวิจัยยังไม่สามารถตรวจคอลลาเจนที่รับประทานเข้าไปได้โดยตรง แต่อาศัยการตรวจกรดอะมิโนหรือเป็ปไทด์ซึ่งพบใน ไฮโดรไลซ์ คอลลาเจน เป็นหลัก
ดังนั้นจึงไม่เคยพิสูจน์ได้จริงว่าคอลลาเจนที่ดื่มเข้าไปถูกดูดซึมโดยไม่ได้ผ่านกระบวนการย่อย
มีการวิจัยในสัตว์ทดลองชี้ให้เห็นว่า การรับประทานเป็ปไทด์ ซึ่งประกอบด้วยกรดอะมิโนเพียงสองตัว มีเพียงร้อยละ 5 เท่านั้นที่ยังคงเป็นเป็ปไทด์อยู่ ส่วนที่เหลืออีกร้อยละ 95 ถูกย่อยจนหมด ดังนั้นการรับประทานคอลลาเจนเกือบทั้งหมดจะถูกย่อยก่อนดูดซึมในรูปของ กรดอะมิโน
อาหารที่มีคอลลาเจนสูง จะพบมากในหนังสัตว์และเอ็น ดังนั้น อาหารที่ทำจากเอ็น เช่น คากิ หรือเอ็นตุ๋น จะเป็นอาหารที่อุดมด้วยคอลลาเจน แต่จะต้องผ่านการเคี่ยวให้เปื่อยนุ่มร่างกายจึงจะย่อยได้ดี
ส่วนอาหารสำเร็จรูปที่มีคอลลาเจนเป็นส่วนประกอบหลักได้แก่ เยลลี่ และ เจลาติน
และเนื่องจากคอลลาเจนมีโมเลกุลใหญ่มาก จะต้องผ่านกระบวนการย่อยก่อนแล้วกลายเป็นกรดอะมิโน จึงจะดูดซึมได้ ดังนั้นคอลลาเจนจึงไม่สามารถผ่านผิวหนังได้เลย ทำได้อย่างมากก็แค่เคลือบผิวหนังด้านบนเท่านั้น การนำคอลลาเจนชนิดทามาใช้เสริมความงาม คอลลาเจนจะทำหน้าที่เคลือบผิว เป็นสารที่ให้ความชุ่มชื่นเท่านั้น
การฉีดสารคอลลาเจน เมื่อก่อนจะใช้คอลลาเจนจากวัวมาฉีดเป็นสารเติมเต็ม แต่เนื่องจากมีการแพ้สูง ปัจจุบันไม่มีการฉีดคอลลาเจนจากวัวแล้ว
อย่างไรก็ตาม ปัจจุบันยังคงเห็นมีโฆษณาขายคอลลาเจนให้กับสาว ๆ ที่อยากขาว อยากเต่งตึง อยากสวยใส โดยมีหลากหลายผลิตภัณฑ์ให้เลือกใช้
สำหรับเรื่องนี้ ดร.นพ.เวสารัช กล่าวว่า "มีงานวิจัยบางชิ้นแสดงให้เห็นว่าการรับประทานคอลลาเจนจำเพาะยี่ห้อ อาจทำให้ผิวดีขึ้น เช่น ทำให้ผิวมีความยืดหยุ่นสูงขึ้นและลดริ้วรอยที่เกิดตามวัย ทั้งนี้ ไม่เคยมี งานวิจัยว่า คอลลาเจนจำเพาะยี่ห้อจะทำให้ริ้วรอยดีขึ้นกว่าการรับประทานคอลลาเจนจากอาหารทั่วไปที่มีราคาถูก"