กรมควบคุมโรค แนะท่องเที่ยวปลอดภัย ลงเล่นน้ำระวังการสัมผัสแมงกะพรุน

       กรมควบคุมโรค เตือนนักท่องเที่ยวระมัดระวังการสัมผัสถูกแมงกะพรุน  หลังมีรายงานพบผู้ได้รับบาดเจ็บจากการสัมผัสแมงกะพรุนพิษ บริเวณหาดป่าตอง และหาดกะหลิม จังหวัดภูเก็ต เมื่อประชาชนรู้สึกตัวว่าถูกพิษจากการสัมผัสถูกแมงกะพรุนพิษ ให้รีบขึ้นจากน้ำ ล้างพิษด้วยน้ำส้มสายชูบริเวณที่สัมผัสอย่างต่อเนื่อง หากมีอาการรุนแรงรีบพาไปโรงพยาบาลโดยเร็ว ห้ามใช้น้ำจืด เหล้าขาว หรือแอลกอฮอล์ราดเด็ดขาด ห้ามขัดหรือถูบริเวณที่สัมผัส เพราะจะกระตุ้นการยิงเข็มพิษทำให้พิษเข้าสู่ร่างกายเพิ่มขึ้น

       ข้อมูลจากกรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง ได้รายงานว่าแมงกระพรุนทั่วโลกมีมากกว่า 9,000 สายพันธ์ และมากกว่า 100 สายพันธ์มีพิษต่อมนุษย์ สำหรับข้อมูลแมงกระพรุนพิษในประเทศไทย ระหว่างปี พ.ศ. 2553 - 2564  จำแนกชนิดของแมงกระพรุนตามลักษณะความเป็นพิษได้ 5 กลุ่ม โดยอาการของพิษมีตั้งแต่ มีพิษเฉพาะบริเวณที่สัมผัส เป็นผื่นแดงปวดแสบปวดร้อนไปจนถึงมีพิษต่อระบบประสาท ระบบกล้ามเนื้อหัวใจและระบบไหลเวียนโลหิต ซึ่งเป็นอันตรายถึงชีวิตได้

       วันนี้ (18 ตุลาคม 2568) นายแพทย์มณเฑียร คณาสวัสดิ์  อธิบดีกรมควบคุมโรค เปิดเผยว่า กรมควบคุมโรคได้รับรายงานพบนักท่องเที่ยวหลายรายสัมผัสแมงกระพรุนพิษมีอาการผื่นแดง ปวดแสบปวดร้อนบริเวณผิวหนัง หลังขึ้นจากลงเล่นน้ำทะเล บริเวณหาดป่าตองและหาดกะหลิม จังหวัดภูเก็ต โดยนักท่องเที่ยวได้รับการช่วยเหลือจากเจ้าหน้าที่ไลฟ์การ์ดเทศบาลป่าตองในการปฐมพยาบาลด้วยการราดน้ำส้มสายชู และนำผู้ป่วยที่มีอาการแพ้มากส่งต่อโรงพยาบาล โดยไม่มีรายงานผู้บาดเจ็บรุนแรงหรือเสียชีวิต

       นายแพทย์มณเฑียร ได้กล่าวเพิ่มเติมว่า แมงกระพรุนพบได้มากขึ้นในช่วงฤดูฝน โดยเฉพาะหลังฝนตก บริเวณทะเลน้ำตื้นหรือใกล้ชายฝั่ง หากประชาชนหรือนักนักท่องเที่ยว แนะนำหลีกเลี่ยงการสัมผัสไว้ก่อน เมื่อร่างกายคนสัมผัสถูกแมงกระพรุนที่มีพิษจะปล่อยเข็มพิษสู่ร่างกายคนทำให้มีอาการปวดแสบบริเวณสัมผัส หากเป็นชนิดที่พิษรุนแรง พิษก็จะกระจายสู่ระบบประสาท ระบบหมุนเวียนเลือดและหัวใจ เป็นอันตรายถึงชีวิตได้ ในกรณีที่เกิดขึ้นที่หาดป่าตอง จังหวัดภูเก็ต น่าจะเป็นแมงกระพรุนไฟที่มีพิษเฉพาะที่ต่อผิวหนังที่สัมผัส ซึ่งต้องขอชื่นชมเจ้าหน้าที่ไลฟ์การ์ดและเทศบาลเมืองป่าตองที่มีความรู้และทักษะ รวมทั้งความพร้อมในการปฐมพยาบาล โดยจัดให้มีน้ำส้มสายชูพร้อมใช้อยู่ในบริเวณหาด ทำให้เมื่อเกิดเหตุสามารถใช้ต้านพิษได้ทันที โดยน้ำส้มสายชูมีฤทธิ์ยับยั้งการฉีดพิษของแมงกระพรุน

       หากสงสัยว่าโดนพิษแมงกะพรุนกรมควบคุมโรคขอแนะวิธีปฐมพยาบาล ดังนี้ 1. รีบขึ้นจากน้ำทะเล และรีบขอความช่วยเหลือพร้อมโทรแจ้งหน่วยแพทย์ฉุกเฉิน 1669 2. ให้ผู้บาดเจ็บอยู่นิ่งๆ และห้ามขัดถูบริเวณที่สัมผัส เนื่องจากการเคลื่อนไหวอาจเป็นการกระตุ้นการสัมผัสพิษมากขึ้น 3. ใช้น้ำส้มสายชูความเข้มข้น 4 - 6% ที่ใช้ในครัวเรือนทั่วไป ราดบริเวณที่สัมผัสต่อเนื่องอย่างน้อย 30 วินาที (ห้ามราดด้วยน้ำจืด น้ำเปล่า หรือแอลกอฮอล์) เพื่อให้เข็มพิษหลุดเช่นเดียวกับโดนแมงกะพรุน 4. หากผู้บาดเจ็บหากอาการไม่ดีขึ้นให้รีบนำผู้บาดเจ็บส่งโรงพยาบาลอย่างรวดเร็ว 

       ทั้งนี้ กรมควบคุมโรคขอให้ประชาชนและนักท่องเที่ยว สวมเสื้อผ้ามิดชิดลงเล่นน้ำ ไม่ควรเล่นน้ำหลังฝนตก สังเกตจุดวางน้ำส้มสายชูและปฏิบัติตามป้ายแจ้งเตือน หากพบว่ามีซากของแมงกะพรุนกล่อง อยู่ตามชายหาด ไม่ควรลงเล่นน้ำ หรือลงเล่นน้ำในบริเวณปลอดภัยที่เจ้าหน้าที่จัดไว้ให้เท่านั้น และให้ปฏิบัติตามคำเตือนของเจ้าหน้าที่อย่างเคร่งครัด สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ สายด่วนกรมควบคุมโรค โทร.1422

 *************************************
ข้อมูลจาก : กองป้องกันการบาดเจ็บ/สำนักสื่อสารความเสี่ยงฯ กรมควบคุมโรค
วันที่ 18 ตุลาคม 2568